Ήρθε η διαΝΕΟσις να μας πει τί;
Είμαστε στο έτος 1994, το ΣτΕ μας λέει ορθά κοφτά ότι η εκτροπή του Αχελώου θα είναι μια τεράστια οικολογική και οικονομική καταστροφή και επισήμως σταματά τις εργασίες των έργων που ξεκίνησαν για τον σκοπό αυτό. Όμως το πολιτικό και διοικητικό προσωπικό στα αρμόδια υπουργεία, αλλά και οι υπεύθυνοι της ΔΕΗ, γράφουν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους την απόφαση και συνεχίζουν να δαπανούν εκατομμύρια από τους προϋπολογισμούς τους, από χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων δηλαδή, για να συνεχίσουν τα συγκεκριμένα έργα. Κάπως έτσι φτάνουμε στο έτος 2000, τα έργα συνεχίζονται, και η νέα προσφυγή περιβαλλοντικών οργανώσεων, διαφόρων φορέων αλλά και πολιτών δικαιώνεται για ακόμη μια φορά στο ΣτΕ, που κρίνει και πάλι την εκτροπή του Αχελώου παράνομη. Με δύο καταδικαστικές αποφάσεις του ΣτΕ στην πλάτη του, το φράγμα της Μεσοχώρας ολοκληρώνεται το 2001 ως έργο κεφαλής για την εκτροπή του Αχελώου, ενώ τα υπόλοιπα έργα βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο. Ακολούθησαν άλλες τέσσερις καταδικαστικές αποφάσεις του ΣτΕ, με την τελευταία το 2014 και, όπως προκύπτει από την WWF Hellas(από την έρευνα της διαΝΕΟσις), τα έργα για την εκτροπή δεν έχουν σταματήσει και το ίδιο το υπουργείο δεν έχει ξεκαθαρίσει τη θέση του για τι σκοπεύει να κάνει.
Το 2014 αποφασίστηκε το φράγμα της Μεσοχώρας (που ολοκληρώθηκε ενάντια στις αποφάσεις του ΣτΕ) να λειτουργήσει αυτόνομα, ως υδροηλεκτρικό έργο, αλλά από τότε δεν έχει λειτουργήσει. Έρχεται λοιπόν τώρα μια έρευνα από τον οργανισμό διαΝΕΟσις που θεωρεί το θέμα της εκτροπής λήξαν και από αυτή την αφετηρία δημιουργεί εντυπώσεις λέγοντάς μας ούτε λίγο ούτε πολύ ότι η ΔΕΗ και το κράτος χάνουν εκατομμύρια για μία πέστροφα, που προσπαθεί να σώσει η WWF, και για 65 σπίτια με γερόντια της Μεσοχώρας. Ωστόσο, ρίχνοντας μια προσεκτική ματιά στην ίδια την έρευνα θα δούμε ότι προκύπτουν τα εξής:
Πρώτον, ότι η εκτροπή δεν έχει σταματήσει και, μάλιστα, η WWF Hellas μας λέει ότι ούτε οι εργασίες στα υπόλοιπα έργα εκτροπής έχουν σταματήσει, παρά τις έξι(6) καταδικαστικές αποφάσεις του ΣτΕ, και ότι δεν προκύπτει από πουθενά ότι έχει σταματήσει να προχωρά και η ίδια η εκτροπή του Αχελώου. "Το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν έχει σταματήσει την εκτροπή", μας είπε η κ. Θεοδότα Νάντσου, επικεφαλής Περιβαλλοντικής Πολιτικής στη WWF. "Άρα η Μεσοχώρα είναι έργο εκτροπής. Μέχρι να ξεκαθαρίσει τόσο το Υπουργείο Περιβάλλοντος όσο και το Υπουργείο Υποδομών αν σταματάει επίσημα η εκτροπή, ό,τι και να πουν, η Μεσοχώρα είναι έργο εκτροπής και μάλιστα έργο κεφαλής. Όταν σταματήσει ολοκληρωτικά η Συκιά (σ.σ. το άλλο, μισοτελειωμένο φράγμα του Αχελώου), τότε θα συζητήσουμε τι θα γίνει με τη Μεσοχώρα". Επίσης το ίδιο δηλώνει στην ίδια έρευνα ο κύριος Γιώργος Χονδρός, διευθυντής της περιβαλλοντικής οργάνωσης “Αχελώoυ Ρους”, υποστηρίζοντας τα εξής: "Όσο και αν κάποιοι επιχειρούν να μας πείσουν πως δεν είναι έτσι, απλά λένε ψέματα....Σε οποιοδήποτε επίσημο έγγραφο κι αν ανατρέξει κανείς, θα διαπιστώσει πως η Μεσοχωρα είναι βασικό έργο εκτροπής. Και επειδή γίνεται μια λαθροχειρία και λέγεται πως η εκτροπή γίνεται από το φράγμα της Συκιάς, πρέπει να επισημάνουμε πως για να μαζευτεί η απαιτούμενη ποσότητα νερού για την εκτροπή, πρέπει να συνδράμει και ο ταμιευτήρας της Μεσοχώρας”. Επιπλέον, η ίδια η έρευνα μας ενημερώνει ότι αυτοί που βιάζονται να λειτουργήσει το φράγμα είναι φορείς από την Θεσσαλία: “Στις αρχές του 2016, μετά από έξι μήνες προσπαθειών, οι εκπρόσωποι του δήμου Πύλης, της Περιφέρειας Θεσσαλίας, της ΔΕΗ και άλλοι ενδιαφερόμενοι συναντήθηκαν με τον αρμόδιο υπουργό Πάνο Σκουρλέτη”.
Μα θα μου πείτε πώς προκύπτει από τους διαφωνούντες το ότι η εκτροπή δεν έχει σταματήσει;
Και κάπως έτσι φτάνουμε στο δεύτερο και τελευταίο που προκύπτει από την ίδια την έρευνα: Την δια της πλαγίου οδού συνέχιση της εκτροπής του Αχελώου, μαζί με ένα συγχωροχάρτι σε όλους αυτούς που με την υπογραφή τους συνέχισαν και συνεχίζουν τα έργα εκτροπής. Η, παρά τις αποφάσεις του ΣτΕ, συνέχιση των εργασιών στα βουνά της Πίνδου και η ολοκλήρωση του φράγματος της Μεσοχώρας δημιούργησε τετελεσμένα, μια νέα πραγματικότητα. Πάνω σε αυτή τη νέα και πέρα από κάθε λογική πραγματικότητα, πατάνε πολλοί και διάφοροι και λένε το εξής ασύλληπτο: Ε, αφού φτιάχτηκε, ας το δουλέψουμε τώρα, να μη πάνε χαμένα τόσα χρήματα. Και τα υπόλοιπα έργα εκτροπής συνεχίζονται και θα δημιουργήσουν και αυτά νέες πραγματικότητες και θα έρθουν πάλι κάποιοι και θα πουν ότι, Ε αφού είναι όλα έτοιμα και δαπανήθηκαν τόσα χρήματα (το ‘’παράνομα’’ δε θα το αναφέρουν) και οι Θεσσαλοί χρειάζονται νερό, γιατί να μην τους το δώσουμε, αφού, να, εδώ είναι και λιμνάζει.
Όμως, ποια λογική προτάσσει τελικά να λειτουργήσει το φράγμα της Μεσοχώρας; Βάσει ποιας νομοθεσίας; Αυτής που έξι(6) φορές έκρινε το έργο παράνομο; Βάσει ποιας λογικής, όλοι όσοι υπέγραφαν για να συνεχίζονται παράνομα έργα, παίρνουν συγχωροχάρτι; Δόθηκαν 500 εκατομμύρια ευρώ μόνο για το φράγμα της Μεσοχώρας και άλλα πόσα για τα υπόλοιπα έργα που ολοκληρώνονται σιγά σιγά. Τόσα εκατομμύρια για έργα, ουσιαστικά, παράνομα. Δημιούργησαν μια νέα πραγματικότητα στα βουνά της Πίνδου, που, όπως μάλιστα προκύπτει επίσης από την έρευνα, μπορεί να αποβεί και επικίνδυνη.
Έρχεται τώρα η διαΝΕΟσις να μας πει τι; Ότι έκανε μια έρευνα θεωρώντας το θέμα της εκτροπής λήξαν. Όμως το θέμα, δυστυχώς, δεν έκλεισε, άρα και τα συμπεράσματα της έρευνας μάλλον λειψά είναι. Έρχεται η διαΝΕΟσις να μας πει τι; Ότι μια πέστροφα και 65 γεροντάκια κοστίζουν στη ΔΕΗ και τη χώρα εκατομμύρια. Αλλά, δυστυχώς, στη χώρα και στη ΔΕΗ κοστίζουν εκατομμύρια τόσο οι αστοχίες τους όσο και αυτή η περίεργη εμμονή να συνεχίζουν να χτίζουν παράνομα έργα. Ακόμη χειρότερα, τα εκατομμύρια αυτά, οι αστοχίες και οι εμμονές τους, βαραίνουν τη πλάτη των φορολογουμένων, και ουδείς αναρωτιέται με τίνος υπογραφές.
Ακολουθεί, μάλιστα, την έρευνα και ένα άρθρο-γνώμη του κ.Πάσχου Μανδραβέλη στην Καθημερινή, 16/2/2017, “Το φράγμα στην ανάπτυξη”. Σ’ αυτό, ο αρθρογράφος διαβάζοντας την έρευνα διαπιστώνει, πέρα από κάθε πραγματικότητα, ότι τη λειτουργία της Μεσοχώρας και, κατά συνέπεια, την ανάπτυξη της χώρας, τη σταματά ο περιβαλλοντικός ταλιμπανισμός και τοπικά μικροσυμφέροντα. Γιατί αυτές είναι οι εντυπώσεις που αφήνει η έρευνα θεωρώντας το θέμα της εκτροπής λήξαν, ωστόσο, δυστυχώς, η εκτροπή δεν είναι θέμα λήξαν. Και κάπως έτσι δημιουργούνται εντυπώσεις.
Όμως τα “τοπικά μικροσυμφέροντα και οι περιβαλλοντικοί ταλιμπάν”, που και από τις τσέπες τους πληρώθηκαν αυτά τα έργα, την εκτροπή του Αχελώου προσπαθούν να σταματήσουν. Γιατί η εκτροπή του ποταμού είναι μια περιβαλλοντική και οικονομική καταστροφή για τη χώρα. Και καλό θα ήταν, αντί οι κυβερνήσεις να τάζουν νερό για κατασπατάληση, είμαστε δεύτεροι μετά τις ΗΠΑ σε σπατάλη νερού*, να θέσουν επιτέλους ένα πλαίσιο για τη χρήση του νερού. Τα παραδείγματα των επιπτώσεων της σπατάλης νερού από φαινομενικά αστείρευτους πόρους είναι πολλά και στις ΗΠΑ και στην Αυστραλία.
Διγώνης Ευάγγελος, Διαχειριστής Τουριστικού Οδηγού Βάλτου.
Έρευνα διαΝΕΟσις: http://www.dianeosis.org/2017/02/mesochora
Το φράγμα στην ανάπτυξη, Καθημερινή, 15/2/2017: http://www.kathimerini.gr/896493/opinion/epikairothta/politikh/to-fragma-sthn-anapty3h
*Δεύτεροι μετά τις ΗΠΑ σε σπατάλη νερού: http://www.kathimerini.gr/324111/article/epikairothta/ellada/deyteroi-meta-tis-hpa-se-spatalh-neroy